INNOWACJA PEDAGOGICZNA
opracowana w oparciu o alternatywną metodę odimiennej nauki czytania
dr Ireny Majchrzak oraz o koncepcję Glena Domana
Opracowanie innowacji : mgr Agnieszka Jaśkowiak –Tatarek
Miejsce realizacji: Oddział Przedszkolny przy Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Pigłowicach
Termin innowacji: 1.09.2022 – 24.06.2023
Zakres innowacji – dzieci z Oddziału Przedszkolnego ,,Grupa OA ‘’
Rodzaj innowacji :
Programowa, metodyczna
Sposoby ewaluacji :
– obserwacje, ankiety, karty informacyjne o postępach dziecka
1. WSTĘP
W myśl zasady – przez zabawę uczymy się i zdobywamy nowe umiejętności, od września do końca roku szkolnego 2022/2023 systematycznie odbywać się będą zajęcia w formie zabawy z elementami ,,Odimiennej nauki czytania i pisania” -według koncepcji dr I. Majchrzak oraz z elementami koncepcji Glena Domana. Głównym założeniem innowacji „Świat liter i wyrazów czyli zabawa w czytanie” jest opis działań zmierzających do wprowadzenia dziecka w świat pisma poprzez zabawę jak również budzenie i kształtowanie zainteresowania czytaniem, które powinno rozpocząć się już w dzieciństwie. Czytanie rozwija język, język zaś stanowi podstawę myślenia i pisania. Stały kontakt z tekstem pisanym zapewnia dzieciom rozwój zainteresowań, wzbogaca wiedzę, rozwija intelekt, jest źródłem rozrywki i zabawy. Budzenie i kształtowanie zainteresowań czytaniem i pisaniem powinno być wspólną troską rodziców i nauczycieli. Powinniśmy rozbudzić w dzieciach zapał do czytania, by czytanie stało się dla nich ogromną przyjemnością i potrzebą. Czytanie uczy myślenia, rozwija pamięć i wyobraźnię. Zapewnia rozwój emocjonalny, pomaga w wychowaniu oraz zdobywaniu wiedzy. Podstawowym założeniem innowacji jest przygotowanie dzieci do świadomego i chętnego czytania oraz pisania, jako źródła informacji i rozrywki.
2. UZASADNIENIE WPROWADZENIA INNOWACJI
Program ,, Świat liter i wyrazów czyli zabawa w czytanie’’ został napisany zgodnie z nową Podstawą Programową Wychowania Przedszkolnego z dnia 14 lutego 2017r. Zgodnie z Podstawą Programową celem wychowania przedszkolnego jest wsparcie całościowego rozwoju dziecka. Wsparcie to realizowane jest przez proces opieki, wychowania i nauczania – uczenia się, co umożliwia dziecku odkrywanie własnych możliwości, sensu działania oraz gromadzenie doświadczeń na drodze prowadzącej do prawdy, dobra i piękna. W efekcie takiego wsparcia dziecko osiąga dojrzałość do podjęcia nauki na pierwszym etapie edukacji. Opanowanie umiejętności czytania i pisania to niewątpliwie przełomowy moment w życiu dziecka. Z jednej strony dysponuje ono określonym zasobem kompetencji pozwalających na względną samodzielność i niezależność, z drugiej strony umiejętność ta jest postrzegana w większości systemów oświatowych jako konieczność i podstawowy cel edukacji, umożliwiający dalszą karierę szkolną. Czytanie jest jedną z form komunikacji, dlatego też w procesie nauki czytania dziecko, poznając język uczy się rozpoznawania poszczególnych jego jednostek, a następnie związanych z nimi symbolami. Najpierw inicjuje a potem na podstawie zdobytej wiedzy, wynikającej ze znajomości systemu znaków, przekłada dźwiękową formę słowa na odpowiadające mu symbole graficzne. Czytanie to umiejętność rozszyfrowania kodu graficznego, dlatego dziecko musi poznać te szczególne znaki jakimi są litery, aby mogło przystąpić do rozszyfrowania tego kodu. Dlatego nauka czytania w wieku przedszkolnym to przede wszystkim wyjście naprzeciw dziecięcym zainteresowaniom i ciekawości otaczającym światem.
3. OPIS INNOWACJI
Innowacja jest opisem oddziaływań edukacyjnych, zmierzających do opanowania przez dzieci młodsze umiejętności czytania. Uwzględnia zasadę stopniowania trudności i daje nauczycielowi możliwość dowolnego doboru treści. Zawiera ogólne założenia oraz propozycje konkretnych zabaw i zajęć, co ułatwia planowanie pracy dydaktyczno- wychowawczej. Program ma charakter otwarty – jego treści mogą być rozszerzane w zależności od zainteresowań dzieci. Zaproponowane treści w programie innowacyjnym są dostosowane do możliwości intelektualnych dzieci. Zajęcia innowacyjne będą realizowane w ramach zajęć dydaktycznych jeden raz w tygodniu podczas wprowadzania liter i zapoznawania dzieci z graficznym wyglądem litery. Obejmą one swoim zakresem materiał wychowania przedszkolnego zgodnie z obowiązującą Podstawą programową wychowania przedszkolnego
4. CELE INNOWACJI
Celem głównym innowacji pedagogicznej pt.,, Świat liter i wyrazów czyli zabawa w czytanie’’ jest zapewnienie dziecku lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie jego ciekawości, aktywności i samodzielności a także kształtowanie tych widomości i umiejętności, które są ważne w dalszej edukacji.
Cele :
- wspomaganie wszechstronnego rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym ,
- stymulacja językowa i komunikacyjna,
- stymulowanie rozwoju aktywności dzieci poprzez prowadzenie różnorodnych ćwiczeń i zabaw prowadzących do nabycia umiejętności czytelniczych
- przygotowanie do podjęcia aktywności czytelniczej ,
- kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania,
- rozwijanie zainteresowania czytaniem i pisaniem ,
- wspomaganie dzieci w kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji;
- stwarzanie warunków do wykorzystania tkwiących w dziecku możliwości intelektualnych
- wyzwalanie pozytywnych emocji wpływających na rozwój zainteresowania kodem literowym
- rozbudzenie wiary dziecka we własne możliwości
- całościowe rozpoznawanie wyrazów
Cele szczegółowe:
- kształtowanie umiejętności formułowania i odczytywania różnego rodzaju komunikatów;
- rozwijanie zdolności rozpoznawania otaczającej rzeczywistości za pomocą przekazów werbalnych i zapisów na etykiecie;
- rozpoznawanie liter drukowanych i pisanych wielkich i małych;
- bogacenie zasobu słownika, przenoszenie poleceń na konkretne działanie;
- podnoszenie sprawności językowej i rozumienie poprzez zabawy i gry połączone z czytaniem;
- dostosowanie tempa nauki do indywidualnych możliwości dzieci;
- nauka czytania poprzez zabawę i twórcze działanie;
- bezstresowe wchodzenie w świat pisma ;
- nabywanie poczucia własnej wartości ;
- wzbogacanie zasobu słownictwa;
5. PROCEDURY OSIĄGNIĘCIA CELÓW:
Osiągnięcie zamierzonych celów jest uwarunkowane właściwym doborem treści i dopasowaniem ich do wieku i możliwości dziecka. Zastosowane metody i formy pracy mają w jak największym stopniu rozwijać indywidualne zdolności, zainteresowania dzieci czytaniem, pisaniem. Stworzyć atmosferę akceptacji, zaufania, pozwolić na osiągnięcie sukcesu motywującego do dalszych działań. Ważna jest organizacja i przebieg procesu edukacyjnego, odpowiedni dobór form, metod i środków dydaktycznych.
6. METODY
Aby osiągnąć założone cele wykorzystane będą następujące metody pracy:
- Metody słowne- swobodna rozmowa, dialog, pogadanka, słuchanie czytanych baśni, bajek, opowiadanie treści utworów, objaśnianie , instrukcja słowna;
- Metody poglądowe- pokaz, wzór, przykład;
- Metody aktywizujące – pedagogika zabawy, gry i zabawy integracyjne, aktywność ruchowa, odkrywanie, poszukiwanie, przeżywanie i działanie;
- Metody wspomagające naukę czytania: Metoda odimiennej nauki czytania dr. Ireny Majchrzak i metoda Glena Domana.
7. FORMY PRACY
W czasie realizacji programu zostaną wykorzystane następujące formy pracy:
- praca indywidualna – dziecko samodzielne wykonuje czynność;
- praca zbiorowa – wszystkie dzieci pracują wspólnie;
- praca grupowa – dzieci pracują w jednorazowych grupach
8. TREŚĆI PROGRAMOWE
Treści programowe będą realizowane poprzez zajęcia, zabawy i gry prowadzone w ciągu dnia pobytu dziecka w przedszkolu. Program będzie wspierany zabawami ruchowo- słuchowo-wzrokowymi oraz rytmiczno- ruchowymi.
W realizacji projektu przewiduje się następujące treści:
- Umieszczenie w sali alfabetu w formie pasa liter pisanych i drukowanych, wielkich i małych z uwzględnieniem dwuznaków i zmiękczeń;
- Etykietowanie przedmiotów i obrazków i rozpoznawanie ich (czytanie globalne wyrazów);
- Przeprowadzenie „Aktu inicjacji” i umieszczenie w sali imion dzieci w formie wizytówek;
- Codzienne sprawdzanie obecności dzieci poprzez przypięcie swojego imienia;
- Umieszczenie imion na krzesełkach, w sali jako znaków rozpoznawczych;
- Przygotowanie dla każdego dziecka: koperty podpisanej jego imieniem, która zawiera litery imienia dziecka do układania oraz dużej wizytówki do zabawy;
- Organizowanie zabaw i gier czytelniczych doskonalących umiejętność czytania;
- Akceptacja indywidualnych możliwości dzieci w opanowaniu nauki;
- Dostosowanie treści kart do sesji ( globalne czytanie) do tematu zawartego w miesięcznym planie dydaktyczno – wychowawczym;
- Umieszczenie kart wykorzystywanych podczas sesji w zasięgu dzieci aby same mogły się bawić.
Prawidłową realizację treści programowych zapewnia również baza dydaktyczna:
Pomoce znajdujące się w przedszkolu:
płyty CD: z podkładami muzycznymi oraz z zagadkami słuchowymi, dobrze wyposażony kącik książki, gry dydaktyczne z literkami, wyrazami itp.
Wykonane przez nauczyciela pomoce:
- wizytówki,
- podpisy na półkach, krzesełkach, szafkach,
- alfabet zawierający litery drukowane i pisane umieszczona na ścianie „Ściana pełna liter”;
- balon z imionami dzieci,
- koperty z pojedynczymi literami imienia dziecka,
- koperty z obrazkami i wyrazami (zdaniami),
- pudełka do zabaw literowych (wyrazowych),
- ilustracje tematyczne i historyjki obrazkowe,
- rozsypanki wyrazowe i sylabowe,
- koperty z obrazkami i wyrazami (zdaniami),
- koperty z zadaniami do wykonania,
- obrazki z podpisami,
- napisy (pojedyncze słowa, wyrażenia dwuwyrazowe, proste zdania, rozbudowane zdania, książki)
9. CHARAKTERYSTYKA METOD AKTYWIZUJĄCYCH NAUKĘ CZYTANIA
Metoda Glena Domana
Metoda Glena Domana to innowacyjne wprowadzenie dziecka przedszkolnego w świat czytelnictwa. Poprzez zabawę dzieci poznają wyrazy i rozumieją ich znaczenie. Podczas czytania globalnego dziecko nazywa cały wyraz – bez wnikania w jego strukturę, bez znajomości liter. Metoda ta polega na pokazywaniu dziecku kart, na których czerwoną czcionką napisane są wyrazy, a w kolejnych etapach również wyrażenia i zdania. Metoda Domana pomaga poznać sens słów bez żmudnej nauki literowania. Aktywne zaangażowanie dziecka w proces poznawania słów pozwala na efektywną naukę w atmosferze zabawy. U jej podstaw leży globalna nauka czytania. Metoda przeznaczona jest dla dzieci młodszych, Doman twierdzi, iż „im więcej informacji wchłonie dziecko poniżej piątego roku życia, tym więcej ich zapamięta”. Autor w swej koncepcji proponuje specjalną ścieżkę czytania, która składa się z 5 etapów:
Etap I pojedyncze słowa
Rozpoczyna się on od wprowadzenia 15 słów z najbliższego otoczenia, gdy dziecko nauczy się tych wyrazów będzie gotowe do rozszerzenia słownictwa i dalszej nauki. Pierwsze słowa powinny być dziecku znane i przyjemne np. imiona rodzeństwa czy przedmioty z najbliższego otoczenia. Muszą być to rzeczowniki np. auto, kocyk, skarpetki, buty itd. Następnie, gdy dziecko pozna około pięćdziesiąt rzeczowników, wprowadzamy czasowniki np. pije, siedzi, skacze itd. Prezentacja jednego wyrazu połączona musi być z głośnym odczytaniem i trwa 1 sekundę – wprowadza się po 5 wyrazów i powtarzamy je 3 razy w ciągu dnia.
Etap II wyrażenia dwuwyrazowe
Łączymy w pary słowa, które dziecko już poznało po kilku dniach pokazów np. mama lubi, tata jedzie, ciocia pracuje itd., czyli rzeczownik plus czasownik. Następnie łączymy przymiotniki zrazem z rzeczownikami np. pomarańczowy sok, niebieski worek itd., na tym etapie czytania potrzebujemy dodatkowych przymiotników. Najlepiej ich używać w parach przeciwieństw np. , duże- małe, ładne -brzydkie
Etap III proste zdania
Dalej, jak w poprzednim etapie, stosujemy kombinację słów, które dziecko już poznało z użyciem nowego wyrazu ,, jest’’ np. mama jest dobra. Dobrym pomysłem jest wykonanie książeczki z prostych zdań. Powinna ona zawierać pięć zdań z ilustracjami do każdego z nich. Książeczka ze zdaniami powinna mieć najpierw 10 stron czytanych od 2 do 3 razy dziennie.
Etap IV rozbudowane zdania
Na tym etapie wprowadzamy przyimki; ,,w’’ , ,,na’’ , ,,do’’ , ,,za’’ , ,,pod’’ itd.
Etap V książki
Książeczka może być wykonana domowym sposobem. Najlepiej, gdy książeczka jest o samym dziecku. Na każdej stronie znajduje się jedno zdanie, dobrze jest zilustrować je zdjęciem lub obrazkiem. Książeczkę czytamy od 2 do 3 razy dziennie przez kilka dni.
Metoda polega na organizowaniu z dziećmi tzw. sesji, podczas których w szybkim tempie, głośno odczytuje się słowo z tzw. karty migawkowej. Doman podkreśla znaczenie systematyczności i atmosfery zabawy. „Im więcej zabawy, tym więcej nauki” – zaznacza. Wierzę, że stosowana innowacja przyczyni się do zwiększenia możliwości intelektualnych dzieci, oraz wpłynie na szybsze osiągnięcie przez nich umiejętności czytelniczych.
Metoda odimiennej nauki czytania dr. Ireny Majchrzak
Odimienna metoda nauki czytania należy do innowacyjnych projektów edukacyjnych, zatwierdzonych przez MENiS. Pozwala na wczesne kształcenie umiejętności czytania zarówno w aspekcie technicznym, jak i semantycznym.
Kształcenie sztuki czytania z pełnym rozumieniem tekstu rozpoczyna się już z dziećmi trzyletnimi. Nauczyciel prowadząc zabawy i gry prowokuje dziecko do odkrywania na drodze samodzielnego rozumowania logiki alfabetycznego szyfru. Początkiem jest imię dziecka, które staje się słowem otwierającym świat pisma.
Etapy początkowej nauki czytania:
- Inicjacja
- Ściana pełna liter ( loteryjka, targ liter)
- Nazywanie świata
- Sesje czytania / Gry czytelnicze
Etap pierwszy – inicjacja
Inicjacja jest magicznym gestem symbolizacji. Dzięki temu przeżyciu dziecko wie, że może być wyrażone za pomocą liter – może być „napisane” i „przeczytane”. W akcie inicjacji otrzymuje ogromny ładunek wzruszeń i wiedzy. Dostaje swoje własne słowo, specyficzną kombinację liter, które oznaczają jego całego – osobowego. Wchodzi w świat pisma jako w świat znaczeń, a nie izolowanych liter. Przebieg inicjacji ma charakter indywidualnego kontaktu. Dziecko siedzi po lewej stronie nauczyciela, tak by mogło obserwować ruchy jego prawej ręki. Na poliniowanej kartce nauczycielka pisze poszczególne litery jego imienia z jednoczesnym ich wybrzmiewaniem. Pozwala dziecku dokładnie przyjrzeć się zapisowi imienia. Następnie pokazuje wizytówkę ze swoim własnym imieniem i zaprasza do szukania wspólnych liter oraz różnic. Później na oddzielnych karteczkach pisze wszystkie litery imienia dziecka, miesza je i prosi by ono poskładało je w odpowiedniej kolejności. Każde dziecko po otrzymaniu swojej wizytówki umieszcza ją w miejscu przez siebie wybranym (np. ściana, firanka, półka itp.).
Etap drugi – ściana pełna liter
Na ścianie zostaje umieszczony alfabet, wszystkie litery – duże, małe, drukowane, pisane. Jest to wizualny system dydaktyczny – „Ściana pełna liter”. W jego skład wchodzi alfabet i wizytówki dzieci, które są nieocenioną pomocą przy przekazywaniu i przyswajaniu sobie zasad polskiej pisowni. Prezentacja alfabetu będzie odbywać się raz na tydzień. Litery będą omawiane alfabetycznie. Przedstawiane litery dziecko oznacza na swojej wizytówce np. kuleczką z plasteliny. Każda litera zostaje opisana zarówno ze względu na jej kształt, jak i na brzmienie. W czasie jednej sesji przedstawia się trzy lub cztery litery. Po prezentacji alfabetu należy dalej grać w LOTERYJKĘ, która powinna być od tej pory stałym elementem zabaw w czytanie. Dzieci wtedy szukają w swoim imieniu takich samych liter, jak w prezentowanym przez nauczycielkę wyrazie i zaznaczają je kulkami z plasteliny.
„TARG LITER” jest to ostatnia zabawa związana z obserwacją liter i kończąca ten etap wprowadzania w świat pisma. Dziecko otrzymuje pasek, na którym w jego górnym rzędzie wypisane są wszystkie litery alfabetu, a pod spodem tylko te, które należą do jego imienia. Dziecko powiększa własny zbiór liter, np. Piotr dostanie: e,k,u,ś, gdy ułoży swoje imię w różnych wersjach: Piotr, Piotrek, Piotruś. Najpierw otrzymuje brakujące litery od nauczyciela, a potem zdobywa je poprzez wymianę z kolegami. Piotr może wymienić swoje „r” np.. na „w” czy „d” Władka. Uzyskane litery dziecko przykleja na swoim pasku.
Etap trzeci – nazywanie świata
„Nazywanie świata” należy rozumieć jako akt nadawania przedmiotom z otoczenia ich symbolicznych pisemnych reprezentacji. Światem jest najpierw sala przedszkolna i wszystko, co się tam znajduje. Potem rozszerza się zakres i światem jest dom, rośliny, zwierzęta, itd.
„Nazywanie świata” polega na dopasowaniu nazw do otaczających dziecko przedmiotów. To gra, w której dziecko za pomocą wyrazów ćwiczy ciągle na nowo rozpoznawanie kształtów i brzmienia liter alfabetu w różnych kombinacjach. Nauczyciel przygotowuje kartki z nazwami różnych przedmiotów. Zadaniem dziecka jest odszukanie przedmiotów i przypisanie im odpowiedniej wizytówki. Przy pierwszej próbie gry używamy wyrazów najprostszych: „lala”, „miś”. Wyrazy mogą powtarzać się każdego dnia, lecz obok znanych już wyrazów muszą znaleźć się też nowe. Przyjemność wynika nie tyle z odszyfrowania liter, lecz ze znalezienia treści. Zabawa odbywa się w ciszy. Głośne czytanie nie służy rozumieniu. „ Nazywanie świata” jest ćwiczeniem, pozwalającym dziecku rozwiązywać zadanie według własnych możliwości. Odwołujemy się bardziej do inteligencji dziecka, niż do jego pamięci, pilności czy posłuszeństwa. Pierwszymi odczytywanymi słowami muszą być koniecznie rzeczowniki. Dopiero później wprowadzamy przymiotniki, przyimki, czasowniki i równoważniki zdania.
Etap czwarty – sesje czytania
Dominującą formą tego etapu są gry czytelnicze. Mogą przybierać formy zabaw polegających na:
- dopasowywaniu wyrazów (później zdań) do odpowiadających im ilustracji;
- inscenizacji np. „oto lala, która siedzi u lekarza”;
- wykonywaniu poleceń nauczyciela napisanych na kartce;
- odczytywaniu zagadek i udzielaniu odpowiedzi w formie słownej lub plastycznej;
- układaniu zdań w historyjki, opowiadania;
Równoległe z opisanymi etapami odimiennej nauki czytania codziennie czyta się dzieciom teksty literackie z literatury dziecięcej. Książka staje się źródłem interesujących doznań, wiedzy i wzbudza w dzieciach zainteresowanie słowem pisanym.
10. EWALUACJA
Przedmiotem ewaluacji będą wyniki końcowe, jakie osiągną dzieci po udziale w innowacji pedagogicznej ,,Świat liter i wyrazów czyli zabawa w czytanie’’. Przeprowadzona analiza wyników pozwoli ocenić, czy i w jakim stopniu zamierzone cele edukacyjne zostały osiągnięte, czy zastosowane metody i formy aktywności są skuteczne.
11. HARMONOGRAM PRZEBIEGU INNOWACJI W ROKU SZKONYM 2022/2023
| Miesiąc | Metoda aktywizująca | Treści kształcenia | Przykłady zabaw |
| Wrzesień
| Metoda Glena Domana ,,Pojedyncze słowa” | – globalne odczytywanie imion na wizytówkach – zapoznanie z obrazem graficznym własnego imienia – globalne odczytywanie wyrazów ( wprowadzenie rzeczowników z najbliższego otoczenia dziecka ) – globalne odczytywanie wyrazów ( wprowadzenie czasowników z najbliższego otoczenia dziecka ) | ,,Wizytówki’’ – nauczyciel rozdaje wizytówki z imionami dzieci na chybił trafił następnie dziecko które nie otrzymało swojej wizytówki próbuje odnaleźć swoje imię. ,,Bingo wyrazowe’’ – każde dziecko otrzymuje jeden ze znanych mu wyrazów. Nauczyciel czyta i pokazuje wyrazy a dziecko patrzy czy ma ten wyraz. |
| Październik
| Metoda Glena Domana ,,Wyrażenia Dwuwyrazowe’’
| – łączymy w pary słowa, które dziecko już poznało ( rzeczownik +czasownik) np. mama śpi – łączymy przymiotniki zrazem z rzeczownikami np. pomarańczowy sok itp. – na tym etapie czytania potrzebujemy dodatkowych przymiotników. Najlepiej ich używać w parach przeciwieństw np. , duże- małe, ładne -brzydkie | ,, Łowca wyrazów’’ – zadaniem dziecka jest wyłowienie wyrazu z jednego pojemnika ( rzeczownik) oraz wyłowienie wyrazu z drugiego pojemnika ( czasownik) i połączenie ich w pary. |
| Listopad | Metoda Glena Domana ,,Proste zdania ‘’ | – stosujemy kombinację słów, które dziecko już poznało z użyciem nowego wyrazu ,, jest’’ np. mama jest dobra | Zabawa ,, Układamy zdania’’ |
| Grudzień | Metoda Glena Domana ,, Rozbudowane zdania’’ | – na tym etapie wprowadzamy przyimki; ,,w’’ , ,,na’’ , ,,do’’ , ,,za’’ , ,,pod’’ itd. | ,,Zabawa układamy zdania’’ – układanie zdań pod obrazkiem w logicznej kolejności |
| Styczeń
| Metoda odimiennej nauki czytania dr. Ireny Majchrzak ,,Inicjacja’’
| -ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowo-słuchowej: dostrzeganie różnic i podobieństw w kształcie liter i ich brzmieniu – porównywanie imion pod względem długości, liczby liter, szukanie w nich liter wspólnych. | „Sprawdzanie obecności” – codzienne odnajdywanie swojego imienia wśród innych zawieszonych na ścianie – „Krąży, krąży moje imię” – wizytówka podana przez nauczyciela jednemu z dzieci siedzących w kole przechodzi z rąk do rąk, aż zatrzyma ją właściciel -„Deszcz wizytówek” – szukanie swojej wizytówki wśród innych rozrzuconych po Sali -„Kosz z wizytówkami” – chętne dziecko wyjmuje z kosza wizytówkę, jeśli rozpozna czyje to imię podaje ją właścicielowi – „Rozdajemy wizytówki” – odgadywanie czyją wizytówkę pokazuje nauczyciel, wręczenie jej właścicielowi -„Spadające liście” – jedno dziecko stoi z piłką w środku koła, rzuca piłkę do właściciela wizytówki pokazywanej przez nauczyciela -„Wizytówkowy pociąg”- na przerwę w muzyce nauczyciel pokazuje wizytówki, właściciele tworzą „pociąg”, który rusza w rytm muzyki, wagoników przybywa w trakcie zabawy „Znam twoje imię”- Dziecko dobiera jedną z wizytówek rozłożonych na podłodze i wręcza ją właścicielowi. Jeśli żadnej nie rozpoznaje to odszukuje swoje imię. -Zabawy ruchowe z wykorzystaniem krzesełek oznakowanych wizytówkami : „Zajmij miejsce” „Czyj to domek. |
| Luty
| Metoda odimiennej nauki czytania dr. Ireny Majchrzak ,, Ściana pełna liter’’ | -prezentacja wszystkich liter alfabetu: drukowanych i pisanych, małych i wielkich. -wyodrębnianie liter i odkrycie ich fonetycznej funkcji | „Gra w loteryjkę” – dziecko, w którego imieniu znajduje się prezentowana litera na swojej wizytówce zaznacza ją np. kuleczką z plasteliny (wg. zasad gry w loteryjkę).Zaznaczanie na wizytówce takich samych liter jak w prezentowanym przez nauczycielkę wyrazie. – „Imię na kopercie” – złożenie swojego imienia z liter, najpierw wg. wzoru później z pamięci -„Ukryte słowa” – szukanie i układanie ukrytych w imieniu własnym innych słów -„Zagubione imię”- ułożenie rozsypanych liter w prawidłowej kolejności- utworzenie imienia kolegi – „Literowe pudełeczko”- Jedno dziecko trzyma pudełko, w którym są litery z konkretnego imienia. Obok dziecka z pudełkiem ustawia się czworo dzieci, każde z nich wyciąga jedną literę. Zadaniem dzieci jest takie ustawienie się, by utworzyć imię kolegi. Następnie nauczycielka wrzuca do pudełeczka literki z innego imienia. – „Domki literek”- Zabawa przy muzyce. Na podłodze dzieci rozkładają domki wycięte z papieru, a na nich nauczycielka układa po jednej literze z alfabetu. Dzieci próbują nazywać te litery i wyszukać je w alfabecie ściennym. Następnie w rytm muzyki dzieci poruszają się po sali. Gdy muzyka ucichnie, każde dziecko podbiega do tego domku, który ma jedną literę z jego imienia. – „Taniec literek”- każde dziecko odszukuje literę, która jest pierwsza w jego imieniu i przypina do swojej bluzki. Dzieci zapraszają do tańca: – dziecko, które ma taką samą literę w swoim imieniu, – dziecko, którego imię kończy się tą samą literą. |
| Marzec
| Metoda odimiennej nauki czytania dr. Ireny Majchrzak ,,Targ liter’’
| -układanie swojego imienia z liter wg modelu – układanie swojego imienia z pamięci – wyszukiwanie w imieniu ukrytych słów , wymienianie swoich imion na brakujące
| ,,Czy tak potrafisz’’- dzieci podejmują próbę układania własnego imienia z alfabetu ruchomego początkowo wg podanego modelu a następnie z pamięci – ,,Poszukaj’’-dzieci wyszukują w swoim imieniu oraz imionach kolegów ukrytych słów – ,,Zamieńmy się’’-nauczycielka celowo miesza niektóre litery w imionach dzieci. Zdaniem dzieci jest zorientowanie się w pomyłce i wymiana z kolegą na literkę prawidłową – ,,Żywe wyrazy’’-jedno dziecko trzyma pudełko, w którym są litery. Obok dziecka z pudełkiem ustawia się czworo dzieci, każde z nich wyciąga jedną literę. Ich zadaniem jest takie ustawienie się by utworzyć imię kolegi -,,Loteryjka fonetyczna’’- N. pokazuje wyraz- dowolny rzeczownik, chętne dziecko odczytuje, a dzieci wyszukują w swoim imieniu litery tego wyrazu i zaznaczają ,,pchełką’’. To dziecko które pierwsze zaznaczy wszystkie litery lub najwięcej wygrywa. -,,Zgubione literki’’- dzieci otrzymują koperty z literkami składającymi się na imię każdego nich. Zdaniem dziecka jest ułożenie swojego imienia z pamięci, lub wg wzoru i odnalezienie brakującej litery wśród innych liter. |
| Kwiecień
| Metoda odimiennej nauki czytania dr. Ireny Majchrzak ,, Nazywanie świata’’ | – przyporządkowanie odpowiedniej nazwy do wszystkiego , co znajduje się wokół nas – dobieranie podpisów do przedmiotów, osób, roślin, owoców, itd. | „Wyrazowe zadania”- dzieci dzielimy na 3 zespoły: I zespół- ma za zadanie powyjmować karteczki z rzeczownikami z tzw. -„Magicznego pudełka” i poukładać je, poprzypinać lub ponaklejać do odpowiednich przedmiotów w sali. II zespół- otrzymuje kilka kartek ze zdaniami (np. Lalki siedzą na półce, Klocki leżą w koszyku.), które kładą w odpowiednich miejscach. III zespół- sprawdza, czy wszystko zostało poprawnie ułożone, czyli dobrze dopasowane rzeczowniki lub zdania. Często powtarzamy tę zabawę, zmieniając skład zespołów oraz treść zapisanych wyrazów i zdań. – „Składanka słowno-obrazkowa”- Tworzymy bank ilustracji do około osiemdziesięciu nazw rzeczy, zwierząt, roślin. Dzieci odnajdują właściwy obrazek do odczytanego słowa. – „Przyklej mi karteczkę”- Nauczycielka rozdaje dzieciom karteczki z napisanymi krótkimi zdaniami, np.: kolorowa bluzeczka, ładna spinka, itp. Zadaniem dzieci jest przyklejenie jej na koledze w odpowiednim miejscu. Kto ma karteczkę przyklejoną, odczytuje ją. |
| Maj
| Metoda odimiennej nauki czytania dr. Ireny Majchrzak ,,Sesje czytania- gry czytelnicze’’ | – czytanie dzieciom a potem z dziećmi – zabawy z tekstem | Zgaduj-zgadula”- Na stoliku leży 6 ponumerowanych karteczek od 1 do 6. Dziecko rzuca kostką i liczy ilość wylosowanych oczek. Wybiera karteczkę z cyfrą odpowiadającą ilości wylosowanych oczek i odczytuje pierwsze wyrazy, np.: „Cytryna jest…”. Dokańcza zadanie rysunkiem lub słownie. |
| Czerwiec | Metoda odimiennej nauki czytania dr. Ireny Majchrzak ,,Sesje czytania- gry czytelnicze’’ | – czytanie dzieciom a potem z dziećmi – zabawy z tekstem | Zabawa pociąg- dzieci ustawiają się w pociąg. Przy piosence Jedzie pociąg ruszają się do różnych stacji. Na każdej stacji wysiadają dzieci, które rozpoznały swoje imię. Następnie odczytują znajdujące się tam wyrazy: motyl, biedronka, bocian żaba, pszczoła ślimak. |
12. LITERATURA
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002 r.w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki. (Dz. U. Nr 56 z 2002 r. poz. 506, zm. Dz. U. Nr 176 z 2011 r. poz. 1051
- Podstawa Programowa Wychowania Przedszkolnego
- Majchrzak I. : Wprowadzenie dziecka w świat pisma. Żak , Warszawa 1999.
- Doman G.: Jak nauczyć małe dziecko czytać , Bydgoszcz 1992r.
- K. Kamińska: Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym. WSIP, Warszawa 1999